ارزیابی بلوغ مدیریت فرآیند کسب و کار با رویکرد اِی اِچ پی فازی: مطالعه ای در 300 شرکت برتر ایران

با اتخاذ مدیریت فرایند کسب‎وکار، سازمان ها به دنبال ایجاد منافع با ارزش کسب‎وکاری به واسطه افزایش کارایی و چابکی هستند. در سال های اخیر، شاهد مطالعات زیادی در مورد مدیریت فرآیند بوده ایم که اهمیت آن را به عنوان رویکردی غالب برای موفقیت سازمان ها در محیط کسب وکار امروزی بیان کرده اند. در کنار این تعاریف، مطالعات زیادی نیز مزایای مدیریت فرآیند را برمی شمرند. از طرفی در ادبیات مدیریت فرآیند، مطالعات و گزارش هایی به عدم کارایی و نرخ بالای شکست این اقدامات و عدم اثربخشی آن ها در سازمان های مختلف اشاره کرده اند. نکته مهم در مطالعات مدیریت فرآیند کمبود شواهد تجربی است که از مزایا و قابلیت های آن حمایت و واقعیت ارتباط مدیریت فرآیند و عملکرد سازمانی را بیان کنند. به منظور پوشاندن این شکاف، بر آن شدیم با رجوع به ادبیات و مطالع? نظام مند آن، مدل بلوغی برای مدیریت فرآیند ارائه دهیم و از طریق آن ابزاری را برای سنجش سطح بلوغ مدیریت فرآیند توسعه دهیم و سپس به بررسی ارتباط بین سطح بلوغ مدیریت فرآیند و عملکرد شرکت ها بپردازیم تا در نهایت هدف اصلی تحقیق که ارائه مستندی تجربی در رابطه با تاثیر مدیریت فرآیند کسب و کار در عملکرد یک سازمان بود را محقق سازیم.به منظور انجام این پژوهش از روش کیفی فراترکیب، آزمون قضاوت خبرگان و روش تحلیل سلسله مراتبی- فازی استفاده شد. سپس با کمک ابزار توسعه داده شده داده های مورد نظر هر یک از سازمان های مورد مطالعه جمع آوری شد. در این مطالعه 7 نفر از خبرگان مدیریت فرایند و 144 شرکت از بین 300 شرکت برتر ایران در سال 1391 مشارکت داشتند. مدل بلوغ توسعه داده شده شامل پنج سطح و ده بُعد است که این ابعاد در چهار دسته فرایندی، ابزاری، اجرایی و سازمانی طبقه بندی شدند. براساس نظرسنجی خبرگان دسته های "فرایندی و ابزاری" و ابعاد "معماری فرایند و روش ها" بالاترین اهمیت را در بلوغ مدیریت فرآیند دارند. نتایج داده های میدانی بیانگر وجود رابطه مثبت معنادار بین سطح بلوغ مدیریت فرایند و عملکرد سازمان های مورد مطالعه از لحاظ جایگاه آنها بین سازمان های برتر بود. همچنین نتایج نشان داد که میانگین سطح بلوغ سازمان ها در سطح پایین تر از متوسط قرار دارد.